ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરના રાજીનામાના 3 દિવસની અંદર, ચૂંટણી પંચે આ પદ માટે ચૂંટણી પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે. ચૂંટણીની તારીખો ટૂંક સમયમાં જાહેર કરવામાં આવશે.

દરમિયાન, ભાજપ આ પદ માટે પોતાની વિચારધારા પ્રત્યે સમર્પિત કાર્યકરને નોમિનેટ કરી શકે છે. હાલમાં પાર્ટીમાં જે નામો પર વિચાર થઈ રહ્યો છે તેમાં કર્ણાટકના રાજ્યપાલ થાવરચંદ ગેહલોતને સૌથી મજબૂત દાવેદાર માનવામાં આવે છે. બીજું નામ સિક્કિમના રાજ્યપાલ ઓમ માથુરનું છે.

આ પદ માટે ચૂંટણી પંચે ચૂંટણી પંચ, રિટર્નિંગ ઓફિસર અને અન્ય જરૂરી બાબતોને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આયોગની તૈયારીઓ વચ્ચે, ભાજપ આ પદ માટે અન્ય કોઈ સાથી પક્ષને ઉમેદવાર બનાવવાને બદલે તેના ઉમેદવારનું નામ નક્કી કરવાનો અને સાથી પક્ષોને તેના નામ પર મનાવવાનો પ્રયાસ કરશે.

હકીકતમાં, જગદીપ ધનખરે 21 જુલાઈની રાત્રે અચાનક દેશના 14મા ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ મંગળવારે ધનખરનું રાજીનામું સ્વીકાર્યું. 74 વર્ષીય ધનખરનો કાર્યકાળ 10 ઓગસ્ટ, 2027 સુધીનો હતો.

થાવરચંદ ગેહલોત હાલમાં કર્ણાટકના રાજ્યપાલ છે. 77 વર્ષીય ગેહલોત રાજ્યસભામાં ગૃહના નેતા રહી ચૂક્યા છે અને કેન્દ્રીય મંત્રી પદ પણ સંભાળી ચૂક્યા છે. તેઓ ભાજપમાં સર્વોચ્ચ નીતિ નિર્ધારણ એકમ, સંસદીય બોર્ડના સભ્ય પણ રહી ચૂક્યા છે. તેઓ જાતિ સમીકરણ (દલિત)માં પણ બંધબેસે છે. તેઓ મધ્યપ્રદેશના છે. તેમની પાસે વહીવટી અનુભવ પણ છે.

માથુર મોદી-શાહની નજીક 

ઓમ માથુર હાલમાં સિક્કિમના રાજ્યપાલ છે. 73 વર્ષીય માથુર પાર્ટીના એક મજબૂત નેતા છે અને રાજસ્થાનના વતની છે. જ્યારે પીએમ મોદી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે તેઓ ગુજરાતના ચૂંટણી પ્રભારી રહી ચૂક્યા છે. તેમને મોદી તેમજ કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહના નજીકના માનવામાં આવે છે. માથુર રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘમાં પ્રચારક રહી ચૂક્યા છે.

ભાજપના નામ પર સર્વસંમતિ ન થાય તો ઉપાધ્યક્ષ હરિવંશનું નામ પ્રસ્તાવિત કરાશે 

ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતાનું કહેવું છે કે ચૂંટણી પંચ ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીની તારીખ જાહેર કરતાની સાથે જ આ પદ માટે NDA ઉમેદવારનું નામ જાહેર કરવામાં આવશે. જો NDAમાં કોઈપણ BJP ઉમેદવારના નામ પર સર્વસંમતિ સાધવામાં સમસ્યા આવે છે, તો વર્તમાન ઉપાધ્યક્ષ હરિવંશને પણ આ પદ માટે ઉમેદવાર બનાવી શકાય છે.

વિપક્ષ મજબૂત ઉમેદવાર ઉભા રાખશે 

ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતા કહે છે કે, ઉમેદવારની પસંદગી ઘણી ચકાસણી પછી કરવામાં આવશે કારણ કે વિપક્ષ પણ મજબૂત ઉમેદવાર ઉતારે તેવી શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં, NDA આ પદ માટે ઉમેદવારોના કદ, અનુભવ અને જાતિ સમીકરણને પ્રાથમિકતા આપશે.

ઉપરાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી 6 તબક્કામાં થાય છે...

તબક્કો-1: ચૂંટણી કોલેજની રચના ઉપરાષ્ટ્રપતિની પસંદગી લોકસભા અને રાજ્યસભાના તમામ ચૂંટાયેલા અને નામાંકિત સભ્યોની બનેલી ઇલેક્ટોરલ કોલેજ દ્વારા કરવામાં આવે છે.

તબક્કો-2: ચૂંટણી સૂચના જારી કરવી ચૂંટણી પંચ દ્વારા જાહેર કરાયેલી સૂચનામાં નામાંકન, મતદાન અને પરિણામોની તારીખો શામેલ છે.

તબક્કો-3: નોંધણી પ્રક્રિયા ઉમેદવારે ઉમેદવારી પત્ર દાખલ કરવા માટે ઓછામાં ઓછા 20 સાંસદોના પ્રસ્તાવક તરીકે અને 20 સાંસદોના સમર્થક તરીકે સહીઓ હોવી જરૂરી છે.

તબક્કો-4: સાંસદો વચ્ચે પ્રચાર થાય છે ફક્ત સાંસદો જ મતદારો હોય છે. તેથી આ પ્રચાર મર્યાદિત વિસ્તારમાં થાય છે. ઉમેદવારો અને તેમના સમર્થક પક્ષો પ્રચારમાં ભાગ લે છે.

તબક્કો-5: મતદાન પ્રક્રિયા શરૂ થશે દરેક સાંસદ ઉમેદવારોને પસંદગીના ક્રમમાં (1, 2, 3...) મતપત્ર પર ચિહ્નિત કરે છે.

તબક્કો-6: મતોની ગણતરી અને પરિણામો જીતવા માટે કુલ માન્ય મતોના સાદી બહુમતી (50%થી વધુ) જરૂરી છે. રિટર્નિંગ ઓફિસર પરિણામ જાહેર કરે છે.