પુતિનની ભારત મુલાકાતથી શું બદલાયું:તેલ પુરવઠાની ખાતરી સહિત 19 ડીલ, ફાઇટર જેટ અને ડિફેન્સ ડીલની જાહેરાત નહીં
પુતિનની ભારત મુલાકાત પરના મહત્ત્વના કરારો
1. મેનપાવર મોબિલિટી
ભારત અને રશિયાએ મેનપાવર મોબિલિટી કરાર કર્યો છે. આનાથી બંને દેશોના નાગરિકો અસ્થાયી રૂપે એકબીજાના દેશમાં કામ કરી શકશે.
જો કોઈ ભારતીય રશિયામાં અથવા કોઈ રશિયન ભારતમાં કામ કરવા માંગે છે, તો તે હવે વધુ સરળ બનશે. આ સાથે, ગેરકાયદેસર રીતે અવર-જવર પર પણ મજબૂત રોક લાગશે.
2. હેલ્થકેર અને મેડિકલ એજ્યુકેશન
ભારત અને રશિયાના સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય વચ્ચે સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ, મેડિકલ રિસર્ચ અને મેડિકલ શિક્ષણમાં સહયોગનો કરાર થયો છે. આ કરાર ત્રણ મોટા ક્ષેત્રો પર કેન્દ્રિત છે.
- સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ- બંને દેશો ડોકટરો, હોસ્પિટલો અને હેલ્થ સિસ્ટમ સાથે જોડાયેલા અનુભવો શેર કરશે. આમાં હોસ્પિટલોમાં સારવારને બહેતર બનાવવી, નવા રોગોનો સંયુક્ત રીતે અભ્યાસ કરવો અને ટેકનોલોજી અને સારવારની આધુનિક પદ્ધતિઓ શેર કરવી શામેલ હશે.
- મેડિકલ શિક્ષણ- બંને દેશોની મેડિકલ કોલેજો અને સંસ્થાઓ સાથે મળીને કામ કરશે. આમાં સ્ટુડન્ટ એક્સચેન્જ પ્રોગ્રામ, ડોકટરો-મેડિકલ સ્ટાફની તાલીમ અને સંશોધનમાં સંયુક્ત કાર્યક્રમોનો સમાવેશ થાય છે.
- મેડિકલ સાયન્સ અને રિસર્ચ- આમાં નવી દવાઓ, રસીઓ અને સારવાર તકનીકો પર સંયુક્ત સંશોધન કરવું અને કેન્સર, હૃદય રોગ, દુર્લભ રોગો પર સંયુક્ત અભ્યાસ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
3. ફૂડ સેફ્ટી અને સ્ટાન્ડર્ડ-
આ કરાર ભારતની FSSAI અને રશિયાની ગ્રાહક સુરક્ષા એજન્સી વચ્ચે થયો છે. ભારત અને રશિયા એ વાત પર સાથે કામ કરશે કે બંને દેશોના લોકોને સુરક્ષિત અને સારા ધોરણોવાળો ખોરાક મળે. કોઈપણ ખાદ્ય ઉત્પાદન એક દેશમાંથી બીજા દેશમાં જાય, તો તેની ગુણવત્તા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે.
4. જહાજ નિર્માણ
ભારત અને રશિયાએ શિપિંગ, પોર્ટ્સ, જહાજ નિર્માણ અને આર્કટિક સહયોગને મજબૂત કરવા માટે એક નવો કરાર કર્યો છે.
- આર્કટિક ક્ષેત્રમાં સહયોગ- રશિયા આર્કટિક ક્ષેત્રમાં એક મોટો ખેલાડી છે અને ત્યાં તેની પાસે મજબૂત ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર છે. ભારત હવે રશિયા સાથે મળીને આર્કટિકમાં સંશોધન, દરિયાઈ માર્ગો અને ઊર્જા પ્રોજેક્ટ્સ પર કામ કરશે. આનાથી નવા વ્યાપારી માર્ગો અને ઊર્જા સંસાધનો સુધી પહોંચ સરળ બનશે.
- શિપિંગ અને બંદરોમાં ભાગીદારી- ભારત અને રશિયા વચ્ચે શિપિંગને ઝડપી અને સુવિધાજનક બનાવવા માટે સાથે મળીને કામ થશે. બંદરો વચ્ચે કનેક્ટિવિટી અને તકનીકી સહયોગ વધશે. બંને દેશો તેમના દરિયાઈ વેપારને વધારવા માટે વધુ સારા માર્ગો નક્કી કરશે.
- જહાજ નિર્માણ- બંને દેશો જહાજ બનાવવા, સમારકામ, ટેકનોલોજી શેર કરવા અને તાલીમમાં ભાગીદારી કરશે. રશિયાએ પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે કે આર્કટિક-ક્લાસ જહાજો સાથે મળીને બનાવવામાં આવે. ભારતમાં એવા જહાજોનું નિર્માણ કરવામાં આવશે, જે બર્ફીલા આર્કટિક અને નોર્ધન સી રૂટ જેવા દરિયાઈ માર્ગોમાં કામ કરી શકે.
-
5. ખાતર કરાર
ભારત અને રશિયાની મોટી ખાતર કંપનીઓ વચ્ચે એક મહત્ત્વપૂર્ણ કરાર થયો છે. આમાં રશિયાની ઉરલકેમ (UralChem) અને ભારતની રાષ્ટ્રીય કેમિકલ્સ એન્ડ ફર્ટિલાઇઝર્સ લિમિટેડ (RCF), નેશનલ ફર્ટિલાઇઝર્સ લિમિટેડ (NFL) અને ઇન્ડિયન પોટાશ લિમિટેડ (IPL) શામેલ છે.
આ કરારનો હેતુ ભારતમાં ખેડૂતોને સમયસર અને પર્યાપ્ત માત્રામાં ખાતર ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે. કરાર હેઠળ, રશિયાની ઉરલકેમ ભારતને મોટી માત્રામાં યુરિયા, પોટાશ, ફોસ્ફેટ અને અન્ય ખાતરોનો સતત પુરવઠો પૂરો પાડશે.
આનાથી ભારતમાં ખેડૂતોને ખાતરની અછતનો સામનો કરવો પડશે નહીં. આ લાંબી ભાગીદારીથી ભારતને ખાતર સ્થિર અને નિયંત્રિત કિંમતો પર મળી શકશે. ભારતીય કંપનીઓ અને ઉરલકેમ મળીને ટેકનોલોજી, કાચો માલ અને ઉત્પાદનમાં સહયોગ વધારશે.
6. પરમાણુ ઊર્જા કરાર
ભારત અને રશિયાએ પરમાણુ ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં એક મોટો અને વ્યૂહાત્મક કરાર કર્યો છે. તેનો હેતુ ભવિષ્યની જરૂરિયાતો અનુસાર પરમાણુ ઊર્જા ટેકનોલોજીમાં સાથે મળીને કામ કરવાનો છે. આ કરારના બે ભાગ છે-
- પોર્ટેબલ (મોબાઇલ) ન્યુક્લિયર પાવર સિસ્ટમ પર સહયોગ- ભારત અને રશિયા હવે નાના, પોર્ટેબલ અને મોડ્યુલર પરમાણુ રિએક્ટર (SMR–Small Modular Reactors) પર સાથે મળીને કામ કરશે. પોર્ટેબલ ન્યુક્લિયર રિએક્ટર એક એવો નાનો ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટ હોય છે જેને જરૂર પડ્યે એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ લઈ જઈ શકાય છે અને ઓછી જગ્યામાં વીજળી ઉત્પન્ન કરી શકે છે. તેનો ઉપયોગ દૂરના વિસ્તારોમાં, આર્કટિક જેવા મુશ્કેલ વિસ્તારોમાં કરી શકાય છે.
- મોટા પરમાણુ પ્લાન્ટ્સ પર સહયોગ ચાલુ રહેશે- રશિયા પહેલેથી જ તમિલનાડુના કુડનકુલમ પરમાણુ વીજળી પ્લાન્ટના નિર્માણમાં ભારતનો ભાગીદાર છે. કરાર હેઠળ રશિયા ભારતમાં ભવિષ્યના પરમાણુ રિએક્ટર માટે તકનીકી સહયોગ, સ્પેરપાર્ટ્સ અને ઇંધણ પુરવઠો ચાલુ રાખશે. બંને દેશો નવા ન્યુક્લિયર રિએક્ટર મોડલ અને સુરક્ષા તકનીક પણ સાથે મળીને વિકસાવશે.
26 કલાક પછી ભારતથી રવાના થયા પુતિન
રાષ્ટ્રપતિ પુતિન શુક્રવારે રાત્રે લગભગ 10 વાગ્યે પોતાની 26 કલાકની મુલાકાત બાદ મોસ્કો પરત ફર્યા. જતા પહેલાં તેઓ રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં સ્ટેટ ડિનરમાં સામેલ થયા. આનું આયોજન રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ કર્યું હતું.
તેમના માટે રાજકીય ભોજનમાં ભારતના અલગ-અલગ પ્રદેશોની ખાસ વાનગીઓ પીરસવામાં આવી હતી. મેનૂમાં ગુચ્છી દૂન ચેટિન (કાશ્મીરી અખરોટની ચટણીી), અચારી રીંગણ અને યલો દાળ તડકા જેવી પરંપરાગત વાનગીઓ શામેલ હતી.
રશિયન પ્રતિનિધિમંડળને પીરસવામાં આવેલી ‘ઓન ટેબલ’ ડિશમાં બંગાળનો ગોળ સંદેશ અને દક્ષિણ ભારતનો લોકપ્રિય નાસ્તો મુરુક્કુ પણ રાખવામાં આવ્યો હતો.
ભોજનનો માહોલ ભારતીય અને રશિયન સંગીતથી સજાવવામાં આવ્યો હતો. નૌકાદળ બેન્ડ અને ભારતીય વાદ્ય કલાકારોએ ભારતીય શાસ્ત્રીય સંગીત, બોલિવૂડ ધૂનો અને મુખ્ય રશિયન સંગીત રજૂ કર્યું. નૌકાદળ બેન્ડે શાહરૂખ ખાનની ફિલ્મ 'ફિર ભી દિલ હૈ હિન્દુસ્તાની'નું ગીત પણ વગાડ્યું
Image Gallery
