રૂપિયો 90.05 સુધી ગગડ્યો, સૌથી નીચલા સ્તરે:વિદેશી રોકાણકારો સતત પૈસા ઉપાડી રહ્યા છે; ડોલરની મજબૂતીથી દબાણ વધ્યું
2025માં અત્યાર સુધી રૂપિયો 5.16% નબળો પડ્યો રૂપિયો 2025માં અત્યાર સુધી 5.17% નબળો પડી ચૂક્યો છે. 1 જાન્યુઆરીએ રૂપિયો ડોલર સામે 85.70ના સ્તરે હતો, જે હવે 90.05 રૂપિયાના સ્તરે પહોંચી ગયો છે.
રૂપિયામાં ઘટાડાથી ઇમ્પોર્ટ કરવું મોંઘું થશે
- રૂપિયામાં ઘટાડાનો અર્થ એ છે કે ભારત માટે વસ્તુઓની આયાત મોંઘી થશે. આ ઉપરાંત, વિદેશમાં ફરવું અને ભણવું પણ મોંઘું થઈ ગયું છે.
- ધારો કે જ્યારે ડોલર સામે રૂપિયાની કિંમત 50 હતી, ત્યારે અમેરિકામાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને 50 રૂપિયામાં 1 ડોલર મળતો હતો. હવે 1 ડોલર માટે વિદ્યાર્થીઓને 90.05 રૂપિયા ખર્ચ કરવા પડશે. આનાથી વિદ્યાર્થીઓ માટે ફીથી લઈને રહેવા-જમવા અને અન્ય વસ્તુઓ મોંઘી થઈ જશે.
રૂપિયા પર ડોલરનું દબાણ કેમ વધ્યું, શું છે કારણો આયાતકારો તરફથી ડોલરની ભારે માંગે પણ રૂપિયાને નીચે ધકેલ્યો. ફોરેન પોર્ટફોલિયો ઇન્વેસ્ટર્સ (FPIs) હાઈ વેલ્યુએશનને કારણે કંપનીઓના સ્ટેક્સ વેચી રહ્યા છે, જેનાથી આઉટફ્લો થઈ રહ્યો છે.
ઓઇલ બાયિંગ, ગોલ્ડ બાયિંગ અને કોર્પોરેટ્સ તથા કેન્દ્ર સરકાર તરફથી રી-પેમેન્ટ્સએ પણ દબાણ વધાર્યું. ટ્રેડ ટેન્શન્સને કારણે યુએસ સાથેની વાટાઘાટોમાં અવરોધો આવી રહ્યા છે. ટ્રમ્પ એડમિનિસ્ટ્રેશન દ્વારા ટેરિફ લાદવાથી વાતચીત મુશ્કેલ બની છે.
બજાર પર અસર દેખાઈ, સેન્સેક્સ-નિફ્ટીમાં ઘટાડો રૂપિયામાં સતત ઘટાડાની ઘરેલુ ઇક્વિટી માર્કેટ્સ પર પણ નકારાત્મક અસર પડી. ગઈકાલે એટલે કે 2 ડિસેમ્બરે સેન્સેક્સ 503 અંક ઘટીને 85,138 પર બંધ થયો. જ્યારે નિફ્ટીમાં પણ 143 અંકનો ઘટાડો રહ્યો, તે 26,032 પર બંધ થયો.
એક્સપર્ટ્સે કહ્યું- આઉટફ્લોએ ચિંતા વધારી
- માર્કેટ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે રૂપિયો દબાણમાં છે, કારણ કે FPIsની ભારે ખરીદીથી પૈસા બહાર જઈ રહ્યા છે.
- હાઈ વેલ્યુએશન્સને કારણે સ્ટેક્સ સેલ, ઓઇલ-ગોલ્ડની ખરીદી અને રી-પેમેન્ટ્સથી આઉટફ્લો થઈ રહ્યો છે.
- ટૂંકા ગાળામાં આ ટ્રેન્ડ ચાલુ રહી શકે છે, પરંતુ ટ્રેડ ડીલ પર પ્રગતિથી રાહત મળી શકે છે.
કરન્સીની કિંમત કેવી રીતે નક્કી થાય છે? ડોલરની સરખામણીમાં અન્ય કોઈ પણ કરન્સીની વેલ્યુ ઘટે તો તેને મુદ્રાનું ઘટવું, તૂટવું, નબળું પડવું કહેવાય છે. અંગ્રેજીમાં તેને કરન્સી ડેપ્રિસિયેશન કહે છે. દરેક દેશ પાસે ફોરેન કરન્સી રિઝર્વ હોય છે, જેનાથી તે આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવહારો કરે છે. ફોરેન રિઝર્વના ઘટવા અને વધવાની અસર કરન્સીની કિંમત પર દેખાય છે.
જો ભારતના ફોરેન રિઝર્વમાં ડોલર, અમેરિકાના રૂપિયાના ભંડાર બરાબર હશે તો રૂપિયાની કિંમત સ્થિર રહેશે. આપણી પાસે ડોલર ઘટે તો રૂપિયો નબળો પડશે, વધે તો રૂપિયો મજબૂત થશે. આને ફ્લોટિંગ રેટ સિસ્ટમ કહેવાય છે.
